Alhoewel een gedeelte van de bevoegdheden op het gebied van wegtransport door de zesde staatshervorming zijn overgeheveld naar de gewesten, heeft de federale regering nog altijd een rol te spelen in deze sector. Minister Bellot is een fervent voorstander van duidelijkheid en administratieve vereenvoudiging. Wij ontmoeten François Bellot en zijn naaste medewerkers op initiatief van de firma Formax. Deze specialist op het gebied van Code 95 opleidingen had graag eens van ideeën gewisseld met de minister. Een minister die er duidelijk van houdt om mensen uit de “praktijk” te ontmoeten, temeer daar hij zelf beschikt over een rijbewijs C: ”Mijn ouders exploiteerden een onderneming voor landbouwproducten en tijdens mijn vakanties reed ik naar Rotterdam met graan om terug te keren met maïs.”

De grijze zones van de Code 95

Het onderwerp van de dag is uiteraard de regionalisering van de vakbekwaamheid, een onderwerp dat nog niet geheel is uitgeklaard. “In het kader van de zesde staatshervorming blijft de federale regering bevoegd op het vlak van de rijscholing en de gewesten zijn verantwoordelijk geworden voor de opleiding. Vlaanderen gaat erg ver in de eisen voor beroepserkenning. Het gewest wil zich tevens bekommeren om de opleiding en is zelfs gestart met de wetgeving daaromtrent. In Wallonië en Brussel blijft men beroep doen op de FOD Mobiliteit & Transport zolang de Staatsraad geen definitieve uitspraak heeft geformuleerd over het vraagstuk. Het beroep werd ingediend in 2015 en het oordeel van de Staatsraad zou dit jaar moeten vallen. Het is namelijk een zeer onduidelijk geval. De Code 95 slaat op een verdergezette opleiding, waardoor het accent meer ligt op het rijgedrag dan op de rijopleiding. In afwachting van de uitspraak blijven de grijze zones toenemen. Zo kan een Waals opleidingscentrum dat lessen geeft in Vlaanderen door niemand gecontroleerd worden. Noch door de Vlaamse regionale diensten, noch door de FOD Mobiliteit & Transport. Een ander gevoelig onderwerp: de lijst met uitzonderingen. Die lijst is het resultaat van de tekst zelf van de Europese richtlijn. Maar er blijven gevallen waar onzekerheid heerst. “De Europese lijst met uitzonderingen is vatbaar voor interpretatie”, stelt François Bellot. “Heel wat chauffeurs weten niet of ze hun beroepsbekwaamheid moeten vernieuwen of niet. Denken we bijvoorbeeld aan het personeel van een gemeente, dat niet onderworpen zou zijn aan de Code 95 zolang ze bijvoorbeeld het grondgebied van de gemeente niet verlaten. De FOD Mobiliteit & Transport gaat proberen de situatie te verduidelijken. Maar in België zou in theorie elk gewest een lijst van eigen uitzonderingen kunnen opstellen, verschillend van de andere gewesten.”

De perverse effecten van de zesde staatshervorming

François Bellot zat niet mee aan tafel voor de onderhandelingen die hebben geleid tot de huidige institutionele situatie. Het blijkt evenwel heel duidelijk dat de actuele situatie niet overeenkomt met de bedoelingen van de onderhandelaars. Daarbij is de Code 95 zeker niet het enige absurde voorbeeld. “Indien een vrachtwagens wordt geverbaliseerd omwille van een te grote totale hoogte, dan is dat een federale bevoegdheid als het koetswerk te hoog is, maar een regionale bevoegdheid als het de lading is die te hoog uitsteekt. Men kan evenwel niet tweemaal geverbaliseerd worden voor hetzelfde vergrijp. De zesde staatshervorming heeft dus heel wat zaken vertroebeld en er ligt nog heel wat op tafel.” Dat is onder meer het geval voor de toegang tot het beroep. “Twee gewesten op de drie zeggen al dat zij niet de bevoegdheid hebben om zich daarmee te belasten. Er zou daarvoor een transfert van personeel noodzakelijk zijn en de overdracht van informaticamiddelen. De huidige informatica moet snel up to date gebracht worden. De boodschap van de inspectie van financiën is zeer duidelijk: de federale staat zal niet kunnen betalen voor een ander niveau van beslissingsrecht. In afwachting blijven we de vergunningen naar gewoonte toekennen tot 30 juni.”

De Wegtransport Alliantie om de Belgische transporteur te verdedigen

François Bellot heeft voor België tevens de Wegtransport Alliantie ondertekend, een pact dat negen Europese landen verbindt in de strijd tegen sociale dumping en oneerlijke concurrentie in het wegtransport. “Het werd tijd! We hebben al 35 % van ons marktaandeel in het internationale verkeer verloren. Het is absoluut tijd paal en perk te stellen aan iedere vorm van oneerlijke concurrentie”, verklaart de minister. Ook al gaat het om een informeel initiatief, het is toch een beslissing die zou kunnen doorwegen op het Europese debat. De afwezigheid van Nederland in deze Alliantie was zeker onderwerp voor gesprek, maar volgens François Bellot zullen onze noorderburen zich vrij snel aansluiten bij het initiatief. Op een moment dat de Commissie zich opmaakt om de basisregels die het wegtransport regelen opnieuw vast te leggen via het ‘Wegtransport Initiatief’, hebben de landen van West-Europa er alle belang bij de rangen te sluiten.

« Het schema voor de zesde staatshervorming is slecht uitgewerkt. » (François Bellot)

De andere strijdpunten van François Bellot

• Vereenvoudiging van de uitreiking van het rijbewijs: “De chauffeur kan binnenkort zijn rijbewijs elektronisch aanvragen, zonder zich hiervoor tot de gemeentediensten te moeten wenden. Wij analyseren tevens de mogelijkheid om het rijbewijs thuis af te leveren”, kondigt de minister aan.
• Autonome vrachtwagens: “In september organiseert België een test binnen een agglomeratie met autonome voertuigen. België en Zweden zijn op dat vlak koplopers. Een Koninklijk Besluit zal binnenkort de verplichte tussenafstand voor twee vrachtwagens verminderen.”
• Alcolock: “Wij willen de verplichting veralgemenen in het geval van recidivisten.”
• Instituut voor ongevallenonderzoek: “Ook op dat vlak boeken wij vooruitgang. Het streefdoel zal zijn typische ongevallen te analyseren om er de objectieve oorzaken van te achterhalen.”
• Inhaalverbod voor vrachtwagens: “Voor de wegen met tweemaal twee rijstroken hebben wij een akkoord met de gewesten om terug te keren tot de situatie dat het inhalen toegestaan is voor bedrijfsvoertuigen, tenzij dit expliciet verboden wordt.”
• De verplichting een tachograaf te installeren in lichte bedrijfsvoertuigen: “Lichte bedrijfsvoertuigen zijn oververtegenwoordigd in de ongevallen op de weg. Ik ben voor de verplichte installatie van een tachograaf in dat type voertuigen. We gaan echter geen voorstel in die zin indienen zo lang de Staatsraad zich niet heeft uitgesproken over het beroep aangaande de vakbekwaamheid.”