ADR-veiligheidsadviseur :doet u het zelf, of doet u beroep op een externe?

Wie gevaarlijke stoffen wil vervoeren over de weg, moet zich aan een aantal veiligheidsregels houden – gelukkig maar. Net zoals chauffeurs een ADR-certificaat moeten hebben, zijn ondernemingen verplicht een beroep te doen op een ADR-veiligheidsadviseur. We nemen de functie onder de loep en stellen de vraag wat u nu best doet: zelf de opleiding gaan volgen of een externe inschakelen.   Wie beter dan Carol Bailleul om ons te gidsen in de wereld van de ADR-veiligheidsadviseurs? Zij is voorzitster van BESAA vzw, de Belgian Safety Advisors Association, zeg maar de beroepsvereniging van veiligheidsadviseurs die gespecialiseerd zijn in het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg, het spoor of de binnenvaart. “De verplichting om als wegtransporteur een veiligheidsadviseur te hebben, bestaat sinds 1 januari 2000”, steekt ze van wal. “Die verplichting geldt voor alle bedrijven die gevaarlijke goederen over de weg vervoeren, maar ook de ondernemingen die te maken hebben met de daarmee samenhangende laad- en losactiviteiten, de verpakkings- of overslagactiviteiten. Ruim genomen: zodra er een link is met het transport over de weg, moeten die bedrijven – op een aantal uitzonderingen na – iemand aanstellen.” Welke die uitzonderingen zijn? Bedrijven die gevaarlijke goederen ontvangen om ze zelf te verwerken, bijvoorbeeld, maar uitzonderingen zijn ook voorzien voor wie slechts een heel kleine hoeveelheid per vrachtwagen vervoert of wanneer de gevaarlijke goederen individueel verpakt zijn – de specialiste geeft het voorbeeld van een vrachtwagen vol individueel verpakte spuitbussen. Het leger is ook niet onderworpen aan de verplichting, net zoals ondernemingen die alleen in het binnenland actief zijn én jaarlijks minder dan 50 ton gevaarlijke goederen van bepaalde klassen transporteren. Wat géén rol speelt, is de grootte van de transportonderneming: ook eigen rijders of erg kleine firma’s zijn verplicht om een ADR-veiligheidsadviseur onder de arm te nemen als ze gevaarlijke goederen vervoeren en niet onder een van de uitzonderingsmaatregelen vallen. “Men laat toe dat ook de zaakvoerder de opleiding volgt, de examens aflegt en dan ook voor zijn eigen firma die firma waarneemt”, klinkt het daarover. Al kan zo’n kleinere onderneming ook een externe ADR-veiligheidsadviseur onder de arm nemen. Wat je riskeert als je géén ADR-veiligheidsadviseur hebt? “Op dit moment krijg je in België vooral waarschuwingen van de overheid, maar er is geen sanctie”, zegt Carol Bailleul. “In andere landen, bijvoorbeeld in Nederland, heeft men wél boetes ingevoerd.” Maar of de verzekeringsmaatschappij na een incident door de vingers ziet dat je geen adviseur hebt, is een andere zaak.

Doel: veiligheid

 Wat de functie inhoudt? Carol Bailleul zegt het met drie werkwoorden: controleren, adviseren en rapporteren. “Het doel is dat het transport veilig verloopt – zo eenvoudig is het. Dat doe je door het controleren van alle facetten die met het transport te maken hebben conform de wet verlopen: van de opleiding van de chauffeurs tot de aankoop van materieel en de laad- en losoperaties. Wanneer je met personeel werkt, zorg je er ook voor dat dat geborgd is via bepaalde procedures of instructies die ook op papier staan.” De veiligheidsadviseur adviseert – dit luik is vooral van belang in het geval van een externe – de directie en geeft aan wat de onderneming kan doen om zich in orde te stellen. Dat advies moet op papier staan, maar is niet dwingend: uiteindelijk beslist de onderneming zelf of en hoe ze het advies uitvoeren. Rapporteren, tot slot, houdt het opstellen van het jaarlijkse jaarrapport in waarvan de inhoud bij wet is vastgelegd. De onderneming moet het rapport dan vijf jaar ter beschikking houden voor het geval de overheid het zou opvragen. Draagt de ADR-veiligheidsadviseur verantwoordelijk wanneer er zich incidenten zouden voordoen? Carol Bailleul legt uit dat de veiligheidsadviseur zijn of haar taken uitvoert onder de verantwoordelijkheid van de directie, net zoals bijvoorbeeld ook een milieucoördinator dat doet. “De veiligheidsadviseur kan wel, zoals elke Belg, strafrechtelijk aansprakelijk gesteld worden, namelijk als er een oorzakelijk verband is tussen het advies dat je al of niet hebt gegeven en een incident. Je kan geen advies geven, je kan nonchalant zijn, een verkeerd advies geven…” Met andere woorden: ondernemingen die de schriftelijke adviezen ter harte nemen, kunnen na een eventueel incident die adviezen gebruiken om verantwoordelijkheid bij de veiligheidsadviseur te proberen leggen. Maar het mes snijdt aan twee kanten: een incident dat er komt nadat een advies niet werd opgevolgd, pleit de veiligheidsadviseur helemaal vrij van verantwoordelijkheid.

Intern of extern?

 Maar wat doe je nu best: zelf erkend worden als ADR-veiligheidsadviseur, of een beroep doen op een externe? Lode Verkinderen, Secretaris-Generaal van Transport en Logistiek Vlaanderen, heeft geen pasklaar antwoord. “Ik kan het niet zeggen”, klinkt het. “Men zegt wel eens ‘alles wat je zelf doet, doe je beter’, maar dat is niet per definitie zo. Als je eigen rijder bent, dan moet je er rekening mee houden dat je vijf dagen geen omzet hebt. Daartegenover staat de strategische keuze om het zelf in handen te houden.” Bovendien hangt de keuze ook af van wat je precies doet. Rijd je altijd met hetzelfde product, dan is het misschien handiger om het zelf te doen. Maar heb je verschillende klanten en rijd je met meerdere producten, dan moet je op de hoogte blijven van de veranderende regels. “Dan hebben we het toch over een hogere graad van specialisatie, en kan het misschien beter zijn uit te besteden, zoals vele ondernemingen dat ook doen met hun boekhouding – ook dat zou je eigenlijk volledig zelf kunnen doen.” En zo zijn er heel uiteenlopende scenario’s denkbaar. Hoe lang zal je nog met ADR-producten rijden? Zie je het zitten om opnieuw naar school te gaan om een pak regels en wetgeving te leren? Kan je de investering in de opleiding aan? Elke ondernemer moet voor zichzelf de rekening maken.

Op de hoogte

 Ga je toch in zee met een externe, dan heeft Carol Bailleul enkele aandachtspunten. Zo wijst ze erop dat het wettelijk verplicht is daar een schriftelijk contract op te stellen. De ADR-veiligheidsadviseur zal ook een inschatting maken van de tijd die nodig is. Op basis van de activiteiten en wat er al is voorzien, kan bijvoorbeeld overeengekomen worden dat hij één dag per maand op kantoor is. Daarnaast, zo benadrukt Carol Bailleul, is het belangrijk dat de ondernemer de veiligheidsadviseur op de hoogte houdt van elke verandering die relevant is – van een nieuwe klant tot de investering in nieuw materiaal. “De veiligheidsadviseur kan pas helpen als hij op de hoogte is”, klinkt het. “Bij contracten is het vaak zo dat er vaak ook vastgelegd wordt hoe er gecommuniceerd wordt, wanneer er moet gecommuniceerd worden en dergelijke.” Wat BESAA niet doet, is transporteurs aanraden om met die of die zelfstandige adviseur te gaan samenwerken. “Maar als een onderneming twijfelt aan de dienstverlening door hun veiligheidsadviseur, kunnen wij wel met hen spreken en aangeven of het klopt of niet.”

Zelf ADR-veiligheidsadviseur worden?

Wil u zelf veiligheidsadviseur worden, dan moet u terug op de schoolbanken gaan zitten. De opleidingen moet worden gevolgd aan een erkende instelling in België of in het buitenland – de ADR-regelgeving is Europees, dus kan u ook in het buitenland de lessen volgen en het examen afleggen. Eenmaal men erkend is, moet men na vijf jaar opnieuw een bijscholing volgen die weliswaar korter is, maar opnieuw gevolgd wordt door een verplicht examen. “Het certificaat vervalt om de vijf jaar”, zegt de experte. De opleiding is theoretisch en vooral gericht op de kennis van de ADR-reglementering op zich. Het doel is dat de veiligheidsadviseur zijn weg kan vinden in de reglementering en zaken kan gaan opzoeken. “De opleiding leert je eigenlijk niet hoe je in de praktijk je functie zal moeten uitoefenen. Het is niet praktijkgericht, maar gaat over de regels.” “Men kan als transporteur in België ook kiezen om een deel van de opleiding te doen”, vervolgt Carol Bailleul. “Wie alleen gasflessen transporteert, kan ervoor kiezen om alleen voor gassen de opleiding en het examen te doen. Maar dan mag je niet met andere producten gaan rijden. Dat kan voor de transporteur nuttig zijn om in functie van zijn business een deel van de opleiding te volgen.”

lees ook

Aankomende Events

ONTVANGT U ONZE WEKELIJKSE NIEUWSBRIEF NOG NIET? MELD JE DAN NU AAN!

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
transport media logo